De promenade in en om het Musée des Civilisations de l’Europe et de la Méditerrannée (MuCEM) wordt dagelijks geterroriseerd door toeristische gezelschappen op een Segway. Deze flaneren in turbospeed erlangs zonder ooit een voet in het intrigerende gebouw te zetten. Een gevolg die de Frans-Algerijnse architect Rudy Ricciotti hoogstwaarschijnlijk niet voorzag met zijn democratische ontwerpbesluit om de wandelweg over en rond het MuCEM vrij toegankelijk te maken.
Philippe Sarfati demonstreert met zijn foto ‘Good intentions’ dat de gebruiker het gebouw en/of de plek niet altijd toe-eigent zoals de architect het op de tekentafel voorzag. ‘Good intentions’ toont ons letterlijk hoe de architectonische ‘goede bedoelingen’ van Rudy Ricciotti een eigentijdse invulling krijgen. Deze foto is alweer de tiende foto uit Philippes reeks ‘Territories’. Ook in deze momentopname zet hij de mens als ruimtelijke gebruiker centraal.
‘Good intentions’ toont ons letterlijk hoe de architectonische ‘goede bedoelingen’ van Rudy Ricciotti een eigentijdse invulling krijgen
Box-in-box
Het MuCEM opent zijn deuren in 2013 als de nieuwe culturele trekpleister van Marseille, de toenmalige culturele hoofdstad van Europa. Het moest de eigentijdse tegenpool worden van het oude 16de-eeuwse fort Saint-Jean. Het J4-ontwerp, het vierkante hoofdgebouw van het MuCEM, van de bijna onbekende architect Rudy Ricciotti won in 2002 de internationale competitie. Het ontwerp oogt in eerste instantie monumentaal, streng en stoer maar bij tweede zicht tref je een zachtere uitstraling aan. Ricciotti’s box-in-box systeem beschikt over een betonnen buitengevel met ‘kantpatroon’ waarmee hij verwijst naar de traditionele Arabische zonweringen met kleine gaatjes, de moucharabieh, en een glazen kern met tussen de twee volumes een wandelweg. Op een zonnige dag vallen er elegante schaduwpatronen door de betonnen buitengevel, langs de publieke promenade en in het museale volume. Hierdoor ontstaat een spectaculaire ruimtelijke beleving, en tegelijkertijd worden de kunstobjecten afgeschermd van direct zonlicht.
Democratisch ontwerp
Rudy Ricciotti nodigt met zijn vormentaal voor het MuCEM ook de niet-museumbezoekers uit om rond en over het gebouw te flaneren. Het hoofdgebouw telt twee circulatieroutes: de eerste louter praktisch, met centrale trappen en liften, en de tweede meanderend. De lange kronkelige promenade neemt de vorm aan van een ziggurat die rond het glazen volume loopt. De vrij toegankelijke wandelweg verbindt alle niveaus van de kelder tot het dakterras met daar toegang tot de 135m lange wandelbrug. Deze indrukwekkend slanke brug vormt de overgang tussen de museale (flaneer)plek en het oude fort Saint-Jean. De architecturale lineaire promenade van Ricciotti zet zich door het fort verder tot in de historische Panier-wijk op de achterliggende heuvel. Het democratische ontwerp van de promenade verenigt het MuCEM, het fort en het stedelijke gebied. Ricciotti’s visie leest als een geniaal stukje landschapsontwerp waar op creatieve manier werd nagedacht over monumentaliteit, licht- en schaduwspel, en aansluiting op een historisch beladen stad, met al dan niet de toeristen met de Segway in gedachten?!
Dit beeld is de tiende foto uit Philippes reeks ‘Territories’. Bekijk hier de hele reeks:
Klik op de foto om er meer over te lezen:
