De wijk Middelland in Rotterdam is een kinderrijke wijk. Het is ook een wijk met veel smalle straten en smalle stoepen. Geparkeerde auto’s zorgen voor onoverzichtelijke situaties. Om een speeltuin te bereiken moeten kinderen drukke wegen oversteken, dus spelen ze veel op straat. Deze video laat zien hoe de kinderen in één van deze straten buiten spelen op de kleine oppervlakte die zij hebben.
Drie weken geleden publiceerde A.ZINE een zogenoemde zachte kaart waarop te zien was in hoeverre de basisscholen in Rotterdam veilig te voet te bereiken zijn. Binnenkort wordt er eenzelfde kaart gepubliceerd over speelplaatsen. En niet zonder reden. Veel speelplaatsen zijn voor kinderen niet veilig te bereiken. Zo ook in de Rotterdamse wijk Middelland. De opzet van Middelland maakt dat de grotere speelplaatsen met veel variatie, maar ook meer ruimte voor sport en spel aan de randen van de wijk te vinden zijn. Om deze te bereiken moet kinderen drukke wegen kruizen.
Om te begrijpen hoe kinderen in Middelland buitenspelen hebben Fatima Eloussari, Colin Kesteloo-Luijsterburg en Jorian Aantjes, studenten van de Rotterdamse Academie van Bouwkunst, dit in beeld gebracht. Het resultaat is een heldere video die vertelt welke speelplaatsen er zijn, waar de kinderen het liefst spelen en wat ze missen.
De ontwikkeling van speelplaatsen
De straat is altijd al een belangrijke speelplek van kinderen. Echter, pas na de Tweede Wereldoorlog werd daar ook speciaal voor ontworpen. Aldo van Eyck was één van de eerste architecten die zich daar mee bezig hield. Nadat een eerste openbare speeltuin een succes was (daarvoor waren er alleen afgesloten speeltuinen waar je als kind lid van moest zijn) werd op initiatief van Jacoba Mulder een plan gemaakt om elke Amsterdamse buurt een openbare speelplek te geven. Tussen 1947 en 1978 ontwierp Aldo van Eyck, toen in dienst van de Gemeente Amsterdam, meer dan 700 speelplaatsen. Hij ontwikkelde zelf de verschillende elementen die in de speeltuinen werden toegepast. Deze ontwerpen moesten de fantasie van de kinderen prikkelen. De minimalistische ontwerpen van de zandbak met de betonnen rand, de duikelrekjes, het halfronde of koepelvormige klimrek kent iedereen.
Natuurspeeltuinen
Tegenwoordig ontwikkelt het ontwerp van de speeltuin de andere kant op. Minimalisme is uit. Het moet in de vorm van een piratenschip, brandweerauto of kasteel. Daarnaast kiest men vaak voor de natuur als thema, het liefst in de vorm van boomstammen of grote takken en neprotsen. Ze bootsen zo een natuurlijke situatie na. Zo moet het spelen avontuurlijker worden. Of is het een soort behoefte aan natuur die ons tot die vormgeving drijft? Het lijkt soms net een apenverblijf in de dierentuin. De consequentie van deze ontwikkeling is dat de gemeente vaker kiest om te investeren in grotere speeltuinen. Kinderen zoals Olivier, Jack, Faas, Joep en Siem, die te jong zijn om alleen naar die centraal gelegen speeltuin te gaan, zijn daardoor weer aangewezen op de straat.
Het vak Architectuurkritiek van Academie van Bouwkunst Rotterdam in Middelland
Merel Pit en Tim de Boer geven samen het verplichte vak Kritiek aan de Rotterdamse Academie van Bouwkunst. Studenten worden uitgedaagd verder te gaan dan de – gebruikelijke – teksten. Zij moeten hun verhaal verbeelden in een video. Door vroeg een onderwerp te kiezen, een trailer te maken én dit verhaal verder uit te werken ontstaan volwaardige mini documentaires.
Dit jaar kozen we in samenwerking met AIR de wijk Middelland in Rotterdam als focus. De wijk heeft een gedifferentieerde opzet waardoor er zowel brede lanen met grote, luxere, huizen zijn als smallere straten met goedkopere appartementen. In de jaren ’80 was de wijk één van de goedkoopste van Rotterdam vanwege de vele verslaafden en daklozen in de wijk. Na de sluiting van Perron 0 ging de wijk er steeds verder op vooruit. Inmiddels trekt de wijk ook de bovenkant van markt aan.
Middelland heeft in het Noordelijke deel een sterke betrokkenheid van (o.a. rondom het Middellandplein) en een veel minder ontwikkelde bewonersparticipatie in het Zuiden. Onze uitvalsbasis in de wijk was het Wijkpaleis aan de Claes de Vrieslaan. Tijdens een workshop op deze locatie leerden de studenten de wijk en haar inwoners kennen. Er zijn uiteindelijk zeven films gemaakt waarvan we een slectie laten zien. Dit is daar één van.