Een van mijn grote helden is architect Yona Friedman. Hij ontwikkelde het concept van ‘La Ville Spatiale’ en ‘L’Architecture Mobile’ in de jaren 60 van de vorige eeuw. Hierbij creëerde hij verhoogde stadsruimtes en megastructures voor mensen om in te wonen en te werken. Helaas is Friedman recent overleden op 96-jarige leeftijd, maar zijn ideeën over de ruimtelijke stad en mobiele architectuur blijven voortbestaan.
“People can improvise the city, people can improvise architecture, that means architecture should not resist but obey its inhabitants. We need to get back to elasticity.” – Friedman
Interessant aan het werk van Friedman is dat hij mensen uitdaagt hun eigen ideale omgeving vorm te geven. In zijn latere werk inspireert hij jong en oud om te participeren in zijn experimentele kunstinstallaties. Zo maakt hij met hulahoops indrukwekkende constructies: een moderne, experimentele en speelse variant van ‘La Ville Spatiale’.
Veranderende werkelijkheid
Hoe kunnen we de ideeën van ‘La Ville Spatiale’ gebruiken als een blauwdruk voor de uitdagingen waar architecten en stedenbouwkundigen momenteel voor staan? In deze turbulente tijd van snelle veranderingen en bevolkingsgroei, waar een virus de hele wereld op zijn kop kan zetten, waar klimaatverandering en sociale ongelijkheid aan de orde van de dag zijn, moeten steden en architectuur zich kunnen aanpassen aan een steeds veranderende werkelijkheid, een werkelijkheid die morgen weer compleet anders kan zijn.
Rigide structuren
Ik vraag me daarom af: is het mogelijk om een eigentijdse stedelijke omgeving te creëren waarin architectuur rigide structuren kan overstijgen? Hoe gaan steden elders in de wereld om met structurele flexibiliteit? Hoe kunnen steden meer elasticiteit en een groter aanpassingsvermogen ontwikkelen en wat is daarvoor nodig? Het antwoord dat we in het werk van Yona Friedman vinden is dat naast elasticiteit, participatie, transformatie en gebruik een belangrijke rol spelen.
Mijn ideale stad is dan ook een stad die zich constant aanpast en daardoor altijd past als een soort ‘elastisch maatpak’.
Elastisch maatpak
Mijn ideale stad is dan ook een stad die zich constant aanpast en daardoor altijd past als een soort ‘elastisch maatpak’. Zo kan een stad meebewegen met de tijd. Door continu te veranderen van vorm, kan ze altijd voldoen in de vraag naar op maat gemaakte huizen en woon- en werkomgevingen.
Aanpasbaarheid
Ik denk graag samen met gemeenten, corporaties, stadmakers en ontwikkelaars hoe we deze stad kunnen vormgeven. Elasticiteit in de vorm van aanpasbaarheid in architectuur en stedenbouw zie ik als een ideale vorm van duurzaamheid. Het is de verantwoordelijkheid van stadmakers en architecten om faciliterende, aanpasbare gebouwen en structuren te ontwerpen die kunnen worden gebruikt door de meest uiteenlopende doelgroepen. Yona Friedman’s ideeën zijn actueler dan ooit.