Vroeger hing er een ansichtkaart boven mijn bureau met daarop enkel een korte, kernachtige spreuk van een schilder. Pablo Picasso had daarmee lang geleden kernachtig uitgelegd hoe bij hem de inspiratie voor het maken van een kunstwerk ontstond. Omdat het open en creatief omgaan met alles op de wereld dat er al is, de kern vormde van zijn werk. Hij zei het zo: “Ik zoek niet, ik vind”. Ik hoopte ook zelf zo te kunnen ontwerpen, maar zo eenvoudig is dat niet.
Zoeken en vinden. Daar moest ik ook aan denken toen ik in Brielle een archeologische site zag in het centrum. Archeologen doen vanuit de aard van hun werk als het goed is allebei. En ze brengen met hun werk een inspirerende verbinding aan tussen gedocumenteerde oude tijdlagen in de grond en onze bovenwereld van elke dag. En dat is in Brielle zomaar ook gebeurd. Dat kwam zo.
Nieuw woongebied
In de vesting Brielle is nabij de stadswal rond de van Sleenstraat een geheel nieuw woongebied ontstaan. Eén van de projecten was opgezet als U-vormige woonbebouwing rond een klein binnenhof aan de van Sleenstraat. Dit project kwam boven op een voormalige kloosterlocatie te staan en een gedegen en tijdig archeologisch onderzoek van de gehele locatie was natuurlijk onderdeel van het proces.
Op deze prachtige foto, met de kracht van een abstract schilderij, was het gehele klooster prachtig zichtbaar
Blootgelegd klooster
In de zomer van 2016 kregen wij in de monumentencommissie Brielle een eerste luchtbeeld te zien van de plek met het inmiddels blootgelegde klooster. Op deze prachtige foto, met de kracht van een abstract schilderij, was het gehele klooster prachtig zichtbaar met haar langgerekte structuur, zalen met kolommen, waterputten en een grote waterkelder, ooit gebruikt door de bierbrouwerij. Het beeld was gemaakt met een drone. De gedachte kwam direct op dat dit toch echt te bijzonder was om weer onder de grond te stoppen. De inspiratie van het beeld werd daarop in overleg met de ontwikkelaar, architect en gemeente besproken. Direct werd besloten te kijken of dit ‘gevonden voorwerp’ mogelijk in de eerder al bedachte woonomgeving kon worden opgenomen.
Eigen ruimtelijke karakteristiek
Een grasveld met bankjes, een klimrek en een wipkip zou deze locatie duidelijk te weinig recht doen. Dus is er een compleet nieuw voorstel voor de woonomgeving gemaakt. In dit ontwerp zijn muren en putten van het klooster zichtbaar en toegankelijk gemaakt. Eisen vanuit veiligheid en de consequenties van bovengronds behoud van de resten zijn bestudeerd en met alle aspecten op het gebied van groen, water en bouwen samengekomen in één totaalplan. Door de diepe ligging van de vondsten geven de noodzakelijke groene taluds en een gepland uitzichtbalkon met informatiebord het gebied een bijzondere en geheel eigen ruimtelijke karakteristiek.
Met een prachtige luchtfoto als startpunt is de Van Sleenstraat getransformeerd naar een nieuwe woonomgeving die niet zozeer gemaakt is, als wel gevonden in de grond.
Breed draagvlak
Er werd besloten de haalbaarheid van dit aanstekelijke plan verder te onderzoeken. De woningen waren al vóór de archeologische vondsten verkocht, en bewoners was daarbij een min of meer traditioneel ingericht binnenterrein toegezegd. Zou dat een probleem zijn? Nee, helemaal niet, want door de bewoners er zelf naar te vragen bleek, dat zij juist heel enthousiast waren over de vondst in de grond en de mogelijkheid die in hun woonomgeving te betrekken. Het brede draagvlak heeft het mede mogelijk gemaakt dat het plan werd getoetst op de uitvoeringstechnische en budgettaire aspecten. De gemeente Brielle maakte zich samen met landschapsarchitect Ben Kuipers op beide punten sterk voor een mooi resultaat.
Gevonden in de grond
Met een prachtige luchtfoto als startpunt is de Van Sleenstraat getransformeerd naar een nieuwe woonomgeving die niet zozeer gemaakt is, als wel gevonden in de grond. Door samenwerking van ontwikkelaar, bewoners, gemeentelijke beleidsafdelingen, ontwerpers en de monumentencommissie is er een bijzonder initiatief ontstaan. Een woonomgeving die perfect past in de visie van Brielle op erfgoed en ruimte, een omgeving die oud en nieuw bindt op basis van kansen en van integraal denken en werken. Toch maar bewaren, die ansichtkaart.
Dit artikel is eerder gepubliceerd in Toon magazine #01. Toon magazine is een uitgave van Dorp Stad en Land. Een hardcopy van het magazine is te bestellen via www.toonmagazine.nl.